GPU – czym się zajmują karty graficzne podczas pracy komputera oraz jakie cechy różnią poszczególne z nich.

Zaczynając od początku, skrót GPU (eng. Graphics Processing Unit) oznacza Procesor Graficzny. Inaczej karta graficzna, jest zaraz po procesorze głównym komputera, najważniejszym podzespołem. Odpowiada ona za przetwarzanie tego co otrzymuje od jednostki centralnej, a następnie generowanie sygnałów odbieranych przez monitor, a on zamienia je na obraz który widzimy.
Podstawowe podziały kart graficznych GPU.
W pierwszej kolejności rozróżniamy karty ze względu na ich ogólną budowę:
- Karty zintegrowane z płytą główną komputera – karty takie są zintegrowane z chipsetem komputera który pobiera część mocy obliczeniowej, kości pamięci RAM, na generowanie sygnałów możliwych do odebrania przez monitor komputera lub zintegrowane z procesorem głównym które wykorzystują część jego mocy obliczeniowej. Jest to najtańsze rozwiązanie więc często jest używane w dużych biurach gdzie nie jest wymagana wysoka wydajność komputera. Idealni wybór jeśli zależy nam na niskiej cenie oraz niewielkich osiągach. Przykładami takich kart są np. Intel GMA X3100, AMD Kaveri.
- Karty dedykowane – są to oddzielne podzespoły komputera które możemy wymieniać bez konieczności wymiany procesora. Karty takie są bardzo popularne ze względu na różne zastosowania. Podczas budowania jednostki centralnej zazwyczaj wiemy do czego będzie przeznaczony komputer więc możemy wybrać karty graficzne przeznaczone do konkretnych celów. Cena karty dedykowanej może wahać się od kilkuset do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych, ale to opiszę w następnym akapicie. Przykładami dedykowanych kart graficznych są np. AMD Radeon Pro SSG VEGA, MSI GeForce RTX 2080 Ti LIGHTNING Z
Drugi podział jest stworzony subiektywnie w oparciu o ceny kart graficznych GPU:
- Karty nisko budżetowe – Przeważnie zintegrowane oraz starsze karty dedykowane, przeznaczone dla osób które chcą korzystać z komputera jedynie do podstawowych programów takich jak przeglądarki internetowe, edytory tekstu bądź arkusze kalkulacyjne. Najczęściej używane w komputerach przeznaczonych do pracy biurowej. Cena takich kart to ok. 200-800 zł.
- Karty średnio budżetowe – Karty już w większości dedykowane, nielicznie zdarzają się zintegrowane. GPU z tej kategorii są wystarczająco wydajne by można było grać w gry na niskich lub średnich ustawieniach graficznych, używanie podstawowych programów do obróbki grafiki bądź tworzenie prezentacji multimedialnych również nie będzie sprawiało problemów. Karty z tej półki cenowej zwykle są używane przez osoby prywatne, którym zależy na funkcjonalności oraz wydajności komputera w rozsądnej cenie. Ceny takich kart będą się wahały w okolicach 700-2500 zł.
- Karty wysoko budżetowe – Nie pojawią się w tej kategorii karty zintegrowane, ponieważ ich wydajność, a przy tym cena jest zbyt niska. Karty te służą w komputerach wyspecjalizowanych w poszczególnych dziedzinach informatyki. GPU te są więc bardzo wydajne, a ich zadania są na tyle skomplikowane, że karty z niższych półek nie dałyby sobie rady. Kart tych używają programiści, graficy bądź zapaleni gracze. Ceny potrafią sięgać 40 000 zł.
Ostatnim podziałem będzie podział na poszczególnych producentów kart oraz chipsetów do nich:
- Producenci kart graficznych z chipsetem NVIDIA – Najpopularniejsi z nich to MSI, Gigabyte, Asus, Zotac. Przykładami mniej znanych producentów są Palit, PNY bądź Gainward.
- Producenci kart graficznych z chipsetem AMD – W czołówce popularności również znajduje się MSI, Asus oraz Gigabyte lecz również znani są tacy producenci jak AMD czy Sapphire. Mniej znani z producenci kart AMD są PowerColor czy XFX.
FAQ
Co to za skrót GPU?
GPU, czyli Graphics Processing Unit, to procesor graficzny odpowiedzialny za przetwarzanie i generowanie obrazu wyświetlanego na monitorze.
Czy GPU i karta graficzna to to samo?
Nie do końca. GPU to jednostka przetwarzająca grafikę, podczas gdy karta graficzna (lub grafika) to całe urządzenie, które zawiera GPU oraz inne komponenty, takie jak pamięć VRAM i układy chłodzenia.
Czym się różni CPU od GPU?
CPU (Central Processing Unit) to procesor centralny komputera, który wykonuje ogólne zadania obliczeniowe. GPU (Graphics Processing Unit) jest wyspecjalizowany w przetwarzaniu grafiki, co czyni go bardziej efektywnym w zadaniach wymagających równoległego przetwarzania danych, takich jak renderowanie grafiki.
Dlaczego mam 100% zużycia GPU?
100% zużycia GPU oznacza, że karta graficzna pracuje na pełnych obrotach. Przyczyną może być intensywna praca z programami graficznymi, grami, czy też problem z oprogramowaniem lub sterownikami. Warto sprawdzić, czy nie ma zbędnych procesów obciążających GPU.
Podsumowanie:
GPU to procesor graficzny, który przetwarza dane graficzne otrzymywane od jednostki centralnej komputera. Generuje obraz wyświetlany na monitorze. Wyróżniamy dwa główne typy kart graficznych: zintegrowane i dedykowane.
Zintegrowane karty graficzne, takie jak Intel GMA X3100 czy AMD Kaveri, stanowią część chipsetu lub procesora głównego i wykorzystują zasoby systemowe. Dedykowane karty, jak AMD Radeon Pro SSG VEGA czy MSI GeForce RTX 2080 Ti LIGHTNING Z, to oddzielne podzespoły, które można wymieniać. Dedykowane karty graficzne stosuje się w różnych zastosowaniach, od podstawowych zadań po zaawansowane projekty graficzne.
Karty graficzne różnią się również ceną. Nisko budżetowe modele, idealne do podstawowych zadań, kosztują od 200 do 800 zł. Średnio budżetowe karty, które nadają się do gier i podstawowej obróbki grafiki, wahają się od 700 do 2500 zł. Wysoko budżetowe karty, używane przez profesjonalistów i entuzjastów, mogą kosztować nawet do 40 000 zł. Najpopularniejsi producenci kart graficznych to firmy oferujące chipsety NVIDIA (MSI, Gigabyte, Asus) oraz AMD (Sapphire, XFX, PowerColor).