Porównanie czołgów produkowanych po dwóch stronach frontu wschodniego

Problemy najbardziej rozpoznawalnych czołgów dwóch najważniejszych stron konfliktu frontu wschodniego. Tymi mocarstwami są: Związek Radziecki oraz ΙΙΙ Rzesza. Oczywiście nie ma czołgów idealnych i każdy ma swoje wady ale również zalety. Wybierając maszyny do opisana biorę pod uwagę jakie znaczenie miały pojazdy w walce z innymi pojazdami pancernymi.

Co było największym strachem dla każdego czerwono armisty?

Projektanci czołgów Rzeszy Niemieckiej na początku wojny przyjęli całkowicie inne założenia konstrukcyjne niż na jej końcu. Pojazdy wczesno wojenne po stronie Osi charakteryzowały się ogromną mobilnością sprzyjającą doktrynie blitzkriegu. Maszyny takie jak Pz Ι czy Pz ΙΙ idealnie spisały się podczas kampanii wrześniowej czy francuskiej lecz szybko stały się przestarzałe ze względu na niewystarczające uzbrojenie główne. Mimo, że były to najliczniejsze zaraz obok Pz ΙΙΙ oraz Pz ΙV to nie opiszę tylko Pz ΙV oraz dwóch jego następców: Pz V Panther, Pz VI Tiger.

Porównanie czołgów

• Pz IV (Pz to inaczej Pzkpfw, Panzer, Panzerkampfwagen) – czołg którego pierwsze egzemplarze weszły do służby już w 1938 roku. Do końca wojny wyprodukowano blisko 9 200 sztuk, a najdłużej służył w armii Syrii bo aż do 1967 roku. Do jego zalet należało grube jak na swoje czasy opancerzenie oraz potężne uzbrojenie w późniejszych odsłonach. Ważący blisko 25 ton pojazd był chroniony płytą czołową o grubościach od 30 mm w  wersjach A oraz B do 60 mm w wersjach G czy H. Niestety dla Niemców czołgi były wyposażone w krótko lufowe armaty kalibru 7,5 cm, które nie dawały sobie rady z pojazdami Radzieckimi. Problem ten został rozwiązany przez zastosowanie działa o tym samym kalibrze lecz z dłuższą lufą skutkującą zwiększonymi zdolnościami penetracyjnymi. Zdecydowaną wadą był wysoki koszt produkcji względem osiągów, ponieważ czołg mimo tego, że nie miał zawrotnych statystyk kosztował blisko 103 500 Marek Niemieckich. Kurs podczas przewalutowania względem Euro to 2:1. Oznacza to że Pz IV w dzisiejszych czasach kosztowałby 51 750 €

• Pz V Panther – czołg mający zastąpić przestarzałe w 1942 roku czołgi Pz IV. Niestety początkowo charakterystyczna dla „Panter” była wysoka awaryjność. Lecz jak już udało się im dojechać na front to budziły postrach w szeregach wroga, ponieważ były uzbrojone w potężne działa 7,5 cm o długości 70 kalibrów potrafiące niszczyć czołgi T-34 z odległości dochodzących do 2500 m. W drugą stronę było zupełnie inaczej. Czołgi T-34/76 były w stanie przebić Panterę z odległości około 1 kilometra…. Strzelając w bok, ponieważ przedni pancerz o grubości dochodzącej do 90 mm był niepokonany przez wszystkie pojazdy Związku Radzieckiego do czasu wprowadzenia czołgów IS oraz IS-2 czy dział samobieżnych SU-152 i ISU-152. Pz V wyprodukowano 6 000 sztuk, co było zdecydowanie zbyt małą ilością, aby odmienić losy wojny

• Pz VI Tiger – pojazd pancerny jeszcze cięższy niż poprzednik, czołg ten ważył 57 ton. Mimo potężnego silnika V12 o pojemności 23 litrów i mocy 700 koni mechanicznych, mobilność była mało zadowalająca, a co za tym idzie niska skuteczność na dynamicznym froncie wschodnim. Mimo to budził zdecydowanie większy postrach w szeregach wroga niż potężna Pantera. Cała sława opierała się na jeszcze grubszym opancerzeniu, bo płyty przednie dochodziły do 120 mm oraz na dziale. Dziale, które zostało „zapożyczone” z artylerii przeciwlotniczej, po kilku modyfikacjach zamka idealnie spisywało się w niszczeniu pojazdów pancernych. Kaliber tego potwora wynosił 8,8 cm, a prędkość wylotowa pocisku o wadze 10,2 kg wynosiła prawie 800 m/s. Była to armata przeciwlotnicza więc charakteryzowała się wysoką celnością oraz płaskim torem lotu. Pozwalało to na trafianie celu o wielkości talerza o średnicy 50 cm z odległości ponad 1 km, a sama balistyka pozwalała na przebijanie pancerzy T-34 czy M4 z odległości 2,5 km.

Broń pancerna ze wschodu.

Konstruktorzy pracujący dla Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, w przeciwieństwie do konstruktorów z III Rzeszy Niemieckiej postawili na ilość a nie na jakość. Pierwszymi pojazdami produkowanymi na wielką skalę były czołgi z serii BT (Bystrochodnyj Tanki), lecz w momencie wybuchu wojny zimowej były już przestarzałe. Wtedy powstały pojazdy takie jak KW (nazwany na cześć komisarza obrony Klimenta Woroszyłowa) czy pierwsze prototypy T-34. Podczas operacji Barbarossa okazało się, że ani KW ani T-34 nie są wstanie nawiązać walki na równym bądź zbliżonym poziomie z czołgami niemieckimi. Wtedy narodził się pomysł na nowy czołg ciężki. Po serii prototypów do produkcji trafił pojazd nazwany na cześć wodza IS (Iosif Stalin) oraz IS-2.

• KW – Pierwszy zastosowany na masową skalę czołg ciężki Związku Radzieckiego (pierwszym czołgiem ciężkim w ZSRR był T-35 lecz na realia drugiej wojny światowej była to konstrukcja przestarzała i nie używana na szeroką tak skalę). Kliment był uzbrojony w krótko lufową armatę kalibru 76 mm co można uznać za wadę. Lecz dosłownie i w przenośni broni się potężnym pancerzem jak na początek wojny. Mało jaki pojazd czy działo było w stanie przebić pancerz czołowy sięgający 90 mm. Pojazd ten mimo licznych wad takich jak wielka masa skutkująca niską mobilnością, czy spartańskie warunki załogi został wyprodukowany w liczbie blisko 5000 egzemplarzy.
• T-34, T-34-85 – Nie bez powodu legendarny czołg. W momencie pojawienia się na froncie jego pancerz mający „tylko” 50 mm ze względu na kąty pod jakimi został zamontowany pozwalały na rykoszetowanie wszystkich pocisków wystrzeliwywanych w jego kierunku z dział używanych przez oś na początku wojny. Niska cena oraz czas produkcji pozwalały na „zalewanie” frontu tymi pojazdami. Mimo licznych wada konstrukcyjnych oraz okropnych warunków w których musieli walczyć czołgiści od 1940 do 1957 wyprodukowano ponad 45 tysięcy egzemplarzy. Wersją rozwojową był czołg T-34-85. Charakteryzował się lepszym działem oraz 5-cio osobową załogą. Samej wersji -85 wyprodukowano również ponad 40. Co czyni serię T-34 pierwszym na swoje czasy oraz drugim po T-55 rekordzistą pod względem wyprodukowanych egzemplarzy z liczbą ponad 85 000 sztuk. Najlepiej uniwersalność tego czołgu pokazuje fakt, że 40 lat po zakończeniu produkcji T-34 był ciągle wykorzystywany w armiach 27 krajów na całym świecie.
• IS (Iosif Stalin) – Po polsku powinniśmy nazywać ten pojazd JS, ponieważ mówimy Józef Stalin a nie Iosif Stalin. Seria IS była odpowiedzią na niemieckie Pantery oraz Tygrysy. Ich zaletami było potężne opancerzenie dochodzące do 100 mm w modelach IS oraz IS-2. Głównym uzbrojeniem w wersjach IS-2 i IS-3 była armata kalibru 122 mm strzelająca pociskami o masie 25 kg. Duża wadą IS była ich stosunkowo niska szybkostrzelność oraz mały zapas amunicji.